Każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, jak ważną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu odgrywa sen. Odpowiednia ilość i jakość regeneracji pozytywnie wpływa na naszą kondycję psychiczną i fizyczną. Znajomość fizjologii snu może znacznie ułatwić planowanie wypoczynku. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy, co dzieje się z naszym organizmem w poszczególnych fazach i cyklach snu.
Jakie fazy snu wyróżniamy u człowieka?
Sen możemy podzielić na dwie podstawowe fazy: NREM oraz REM. Pierwsza z nich obejmuje 3 dodatkowe okresy: zasypianie, sen płytki oraz sen głęboki. Każda z nich charakteryzuje się inną aktywnością fal mózgowych. Cyklem snu nazywamy natomiast każdy nieprzerwany odpoczynek, podczas którego występują wszystkie 4 fazy. Jeden pełny cykl trwa przeważnie od 80 do 100 minut. Większość ludzi po zakończeniu jednego z nich płynnie rozpoczyna kolejny bez konieczności wybudzania się.
Zasypianie – pierwsza faza snu
Zasypianie zaliczane jest do fazy NREM, zwanej także fazą o wolnych ruchach gałek ocznych oraz snem wolnofalowym. To właśnie wtedy nasz organizm stopniowo przechodzi w stan odprężenia. Mózg zaczyna pracować coraz wolniej, przestając reagować na bodźce zewnętrzne. W czasie zasypiania nasz oddech oraz praca serca zwalniają, a mięśnie ulegają relaksacji. To właśnie wtedy następują czasem mimowolne drgnięcia. W tym czasie mózg pozostaje aktywny i wytwarza fale theta o wysokiej amplitudzie. Zaśnięcie powinno zająć nam około 10 minut.
Sen płytki – druga faza snu
Sen płytki bywa nazywany również pierwszą fazą snu właściwego. To właśnie wtedy przestajemy reagować na bodźce zewnętrzne. Nasze ciało wciąż pozostaje jednak podatne na wybudzanie. Etap ten trwa przeważnie około 20 minut. Gałki oczne przestają poruszać się pod powiekami. Zwalnia także ciśnienie i tętno. Oddech staje się głęboki i spokojny. Wiele badań naukowych potwierdza, że właśnie wtedy następuje przetwarzanie i zapamiętywanie zdobytych w czasie dnia informacji. Mózg obniża swoją aktywność i zaczyna wytwarzać fale sigma.
Sen głęboki – trzecia faza snu
Następnie nasz organizm przechodzi w trzecią fazę NREM. To właśnie wtedy mózg zaczyna wytwarzać powolne i głębokie fale delta. Przestaje tym samym rejestrować bodźce zewnętrzne. W konsekwencji ciężko jest nas obudzić. W tym momencie nasze ciało jest w pełni zrelaksowane i odprężone. W fazie głębokiego snu uwalnia się przy tym hormon wzrostu odpowiedzialny za regenerację tkanek. Jest to etap wzmożonej aktywności układu odpornościowego, który skuteczniej radzi sobie z infekcjami. W czasie snu głębokiego regeneruje się jednocześnie nasza skóra oraz goją się rany.
Faza REM
Faza szybkich ruchów gałek ocznych, czyli tzw. sen paradoksalny, jest ostatnią fazą snu, poprzedzającą wybudzenie lub rozpoczęcie kolejnego cyklu. Etap ten słynie z szybszego poruszania się gałek ocznych. Praca naszego mózgu wyróżnia się aktywnością różnych fal, z przewagą theta i beta. Zwiększeniu reaktywności na bodźce zewnętrzne towarzyszy pojawienie się marzeń sennych. Dochodzi także do aktywacji ciała migdałowatego i systemu limbicznego, odpowiedzialnych za przetwarzanie emocji. To właśnie wtedy najłatwiej jest nam się obudzić.
Fazy snu a jakość snu
Sen bezpośrednio wpływa na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Ważną kwestią pozostaje odpowiednie planowanie regeneracji. W tym celu warto uwzględnić cykle i fazy snu. Wiele osób decyduje się na ustawienie budzika w taki sposób, aby obudzić się w po fazie REM. Najprostszym sposobem będzie wyliczanie długości snu na podstawie 90-minutowych cykli. Jeśli masz problem z samodzielnym określeniem najlepszego momentu na wstanie, skorzystaj z kalkulatorów dostępnych w Internecie.
Jak kompleksowo zadbać o jakość snu?
Warto pamiętać o tym, że prowadzenie higienicznego trybu życia przyczynia się wydłużenia fazy snu głębokiego, w której zachodzi najwięcej procesów regeneracyjnych. Zmianę nawyków zacznij od określenia stałych pór zasypiania i wstawania, których będziesz przestrzegać także w dni wolne od pracy. Zadbaj przy tym o odpowiednią dawkę codziennego ruchu oraz zdrową dietę bogatą w potrzebne składniki odżywcze.
Jakość snu zależy również od wyboru odpowiedniego materaca do spania. W codziennym życiu świetnie sprawdzi się materac piankowy Hilding dostępny na stronie: https://sennamaterace.pl/109-materace-120×200. Doskonałym wyborem może okazać się model o właściwościach termoregulacyjnych. Jedna strona podłoża ma właściwości chłodzące, druga natomiast pomoże utrzymać ciepło w okresie jesienno-zimowym. Szeroki wybór produktów znajdziesz na stronie autoryzowanego sprzedawcy materaców Hilding https://sennamaterace.pl/.
Wpis gościnny.
